طراحی سایت یک امر پیچیده است. امروزه داشتن یک وبسایت زیبا، کارآمد و حرفه‌ای یکی از الزامات حضور فعال کسب و کار شما در فضای دیجیتال است. داشتن وبسایت به شما کمک می‌کند مشتریان بیشتری جذب کنید و فروش بیشتری داشته باشید. شما به دنبال یک سایتی هستید که مشتریانتان دوست داشته باشند اما امکان اینکه چندین ماه وقت و انرژی بگذارید را ندارید و از طرفی دوست ندارید برای اعمال تغییرات جزیی هم دست به دامان یک برنامه نویس شوید. اگر اولین بار است که به فکر طراحی سایت افتاده‌اید احتمالا اسم وردپرس به گوشتان خورده است. احتمالا اطلاعات کافی درباره وردپرس ندارید و مطمئن نیستید که آیا طراحی سایت با وردپرس پاسخگوی نیازمندی‌های شما خواهد بود یا خیر و همچنین از نقاط قوت و ضعف وردپرس اطلاعی ندارید. نگران نباشید، در این مقاله پاسخ همه این سوالات را خواهیم داد.
وردپرس چیست؟
وردپرس (WordPress) یک پلتفرم رایگان و اوپن-سورس برای ایجاد وبسایت است. اگر بخواهیم فنی‌تر بگوییم، وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا (Content Management System) است که با زبان PHP نوشته شده و از دیتابیس MySQL استفاده می‌کند. اما به زبان ساده، می‌توان گفت امروزه وردپرس آسان‌ترین و قدرتمندترین ابزار برای ایجاد وبلاگ و وبسایت است. بیش از ۴۰ درصد از سایت‌های موجود در اینترنت با وردپرس طراحی شده‌اند. وردپرس به افراد کمک می‌کند بدون نیاز به دانش برنامه نویسی و کدنویسی سایت، فروشگاه اینترنتی و یا وبلاگ خود را طراحی کنند.
سیستم مدیریت محتوا چیست؟
سیستم مدیریت محتوا (CMS) یک ابزار است که بارگذاری و انتشار محتوا را تسهیل می‌کند. به کمک یک سیستم مدیریت محتوا بدون نیاز به دانش برنامه نویسی می‌توانید بخش‌های مختلف سایت را تغییر دهید و مطالب جدید منتشر کنید.
تاریخچه وردپرس
داستان وردپرس از سال 2003 آغاز شد که در آن مایک لیتل و مت مالن‌وگ کدهای یک ابزار ایجاد وبلاگ کمتر شناخته شده به نام B2/Cafelog را دریافت کردند و با هدف ایجاد یک پلتفرم بهتر با امکانات بیشتر این کدها را دستکاری کرده و ارتقا بخشیدند. نتیجه این کار، وردپرس شد. ابزاری که در ابتدا تنها با هدف ایجاد وبلاگ به وجود آمد و به شهرت رسید.
سایت وردپرسی چیست؟
هر سایتی که از وردپرس به عنوان سیستم مدیریت محتوای خود استفاده کند یک سایت وردپرسی است. وردپرس هردو جنبه اصلی یک سایت را مدیریت می‌کند. یعنی بک‌اند (Backend) که همان محیطی است که کاربر می‌تواند وارد آن شود و محتوای مورد نظرش را به سایت اضافه کند یا چیزی را تغییر دهد. و فرانت‌اند (Frontend) که در واقع همان بخشی از سایت است که بازدیدکنندگان با مراجعه به سایت می‌توانند مشاهده کنند. به کمک وردپرس بدون نیاز به دانش برنامه نویسی می‌توانید سایت طراحی کنید.
با وردپرس چه سایت‌هایی می‌توان ساخت؟
سال‌ها پیش وردپرس تنها یک ابزار برای ساخت وبلاگ بود. امروزه با توسعه بیشتر هسته وردپرس و افزایش کاربران این پلتفرم، قالب‌ها و افزونه‌های زیادی به اکو سیستم وردپرس اضافه شدند و شما این امکان را دارید که هر نوع سایتی با وردپرس بسازید. با استفاده از وردپرس طیف گسترده‌ای از انواع وبسایت‌ها را می‌توان ساخت که به چند مورد از آنها اشاره میکنیم:
- وبلاگ: یک وبلاگ در واقع سایتی است که برای به اشتراک گذاشتن نوشته‌ها، عکس، مطالب آموزشی، دستورالعمل‌ها و بسیاری محتواهای دیگر استفاده می‌شود. معمولا در وبلاگ‌ها جدیدترین مطالب منتشر شده در ابتدای سایت نمایش داده می‌شوند.
- سایت فروشگاهی: سایت فروشگاهی سایتی است که در آن می‌توان کالا و یا خدماتی را به فروش رساند و هزینه آن را به صورت آنلاین دریافت کرد. شما می‌توانید افزونه (Plugin) مخصوص سایت‌های فروشگاهی که معروفترین آنها ووکامرس است را روی وردپرس نصب کنید تا با استفاده از آن فروشگاه آنلاین مد نظرتان را بر بستر وردپرس ایجاد کنید.
- سایت شرکتی: بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها می‌توانند از داشتن یک وبسایت که معرف آنها در فضای وب باشد بهره ببرند. اگر کسب و کاری دارید که نیاز به شناخته شدن دارد و می‌خواهید در آن خدمات، نمونه‌کارها یا محصولاتتان را به مخاطبانتان معرفی کنید، وردپرس یک گزینه‌ی بسیار عالی برای کار شما است. مشتریان شما می‌توانند از طریق سایت به شما دسترسی پیدا کنند، خدمات و نمونه کارهایتان را بررسی کنند، قرار ملاقاتی تنظیم کنند، مشاوره دریافت کنند و خیلی امکانات دیگر.
- سایت عضویتی: با داشتن یک سایت عضویتی می‌توانید مطالب و یا محتواهایی را در ازای دریافت هزینه به مخاطبانتان عرضه کنید. کاربران سایت شما باید با ورود به حساب کاربری خود، هزینه‌ی دسترسی به این محتواها را پرداخت کنند. برای ساخت چنین سایتی بر پایه وردپرس، باید افزونه مخصوص این کار را دانلود و نصب کنید.
افزونه‌ی وردپرس چیست؟
یک افزونه وردپرس یا پلاگین (Plugin) در واقع پکیجی از کد است که می‌توان روی سایت نصب کرد تا از امکانات و قابلیت‌های آن استفاده کرد. هسته اصلی نرم‌افزار وردپرس را می‌توان با استفاده از افزونه‌ها گسترش داد. افزونه‌های وردپرس در حقیقت نرم‌افزارهای کوچکی هستند که به سایت اضافه می‌شوند تا قابلیت جدیدی را به آن بیافزایند. قابلیت‌هایی چون فروشگاه آنلاین، سئو، بکاپ،درگاه پرداخت، فرم تماس و غیره. هزاران افزونه وردپرسی رایگان با قابلیت‌های مختلف بر روی مخزن وردپرس در Worpress.org موجود است و صدها افزونه قدرتمند دیگر که برای استفاده از آنها نیاز به پرداخت هزینه خواهید داشت.
افزونه‌ها را می‌توان از منوی مربوط به افزونه‌ها (Plugins) در نوار ابزار کنار نرم‌افزار وردپرس دانلود و نصب کرد. در این قسمت می‌توانید افزونه‌های رایگان موجود در WordPress.org را جستجو و نصب کنید. افزونه‌ها را همچنین می‌توان در قالب یک فایل فشرده Zip به سایت اضافه کرد.
در این میان افزونه‌هایی وجود دارند که داشتنشان برای هر سایتی الزامی است. به عنوان مثال داشتن یک افزونه برای سئو در وردپرس اهمیت بسیار زیادی دارد. معروفترین افزونه‌ها برای سئو وردپرس یوست سئو و رنک مث هستند که هرکدام مزایایی نسبت به یکدیگر دارند و از بین آنها باید یکی را روی سایتتان نصب کنید. همچنین داشتن افزونه‌ای برای مدیریت بکاپ‌های سایت، مسائل امنیتی و فرم‌های تماس کاربران مواردی هستند که برای هر سایتی لازمند.
قالب وردپرس چیست؟
پوسته‌ها (Themes) یا قالب‌های وردپرس، طراحی ظاهری و لایه‌های سایت شما را فراهم می‌کنند. می‌توان تنها با یک کلیک، ظاهر یک وبسایت را به کلی تغییر داد. تغییری که با اعمال یک پوسته جدید به وجود می‌آید. برخی پوسته‌های پیشرفته‌تر امکان ایجاد تغییرات بیشتر و سفارشی‌سازی بیشتر را برای کاربران فراهم می‌کنند. قالب وردپرس، همانطور که از اسمش پیداست چارچوب کلی سایتتان را برای نمایش به کاربران فراهم می‌کند. تقریبا تمام قالب‌های وردپرس به صورت پیش‌فرض این موارد را در اختیار کاربر قرار می‌دهند:
- طراحی کلی سایت (ظاهر و رابط کاربری سایت)
- فونت‌های کلی استفاده شده در سایت
- پالت رنگی به کار گرفته شده در طراحی سایت
- طراحی ظاهری نوشته‌ها(پست‌ها)ی سایت
- طراحی کلی صفحات سایت
- ابزارک‌های کاربردی
- جزئیات ظاهری بیشتر (مانند هدر و فوتر سایت)
بعضی از قالب‌های وردپرس، صفحه ساز دارند که باعث می‌شود کاربر بتواند صفحات مورد نیازش را به صورت سفارشی و طبق سلیقه و نیازش طراحی کند. بدون نیاز به نوشتن کد.
قالب‌ها را می‌توان از دشبورد وردپرس، قسمت نمایش > پوسته‌ها دانلود و نصب کرد. در این قسمت می‌توانید از بین قالب‌های موجود در سایت WordPress.org قالب مورد نیازتان را جستجو کرده و بیابید. برای سایت‌های فارسی و با توجه به اینکه زبان فارسی از راست به چپ نوشته می‌شود، باید قالب‌های ترجمه شده و مخصوص زبان فارسی را روی سایتتان نصب کنید. سایت‌های متعددی قالب‌های فارسی را ارائه می‌دهند که بعضی از آنها رایگان و بعضی پولی هستند. برای نصب این قالب‌ها می‌توانید فایل فشرده آن را دریافت و از طریق نرم‌افزار وردپرس سایتتان نصب کنید.
مزایای وردپرس چیست؟
وردپرس پلتفرم مورد علاقه بسیاری از کسب و کارها، طراحان سایت و تولیدکنندگان محتوای متنی است. در ادامه مزایای وردپرس را برخواهیم شمرد:
۱- وردپرس متن باز است
وردپرس یک پلتفرم متن باز (Open Source) تحت لیسانس GNU است. این بدین معنی است که هرکسی می‌تواند کد منبع وردپرس را ویرایش کند و مجددا آن را منتشر کند. این ویژگی باعث می‌شود همه افرادی که از این سیستم استفاده می‌کنند ایده‌هایشان را با هم به اشتراک بگذارند که نتیجه آن پویایی پلتفرم و هرچه بهتر شدن وردپرس در طول زمان است. به طور کلی اوپن-سورس بودن یک نرم‌افزار به معنی ارتقای مستمر آن، قابل اعتماد بودن و استفاده رایگان از آن است.
۲- استفاده از وردپرس برای افراد مبتدی آسان است
برای کار با وردپرس شما نیاز به مدرک لیسانس مهندسی کامپیوتر ندارید. هدف از ساخت وردپرس در حقیقت کاربری ساده برای افراد با دانش فنی کم است. رابط کاربری وردپرس ساده و قابل فهم است. برای تغییر ظاهر و طراحی سایت تنها کافیست یک قالب جدید دانلود و نصب کنید. برای اضافه کردن یک قابلیت جدید به سایت نظیر یک فرم تماس می‌توانید از افزونه‌های مختلف استفاده کنید. امور مختلفی که قبلا برای انجامشان ساعت‌ها زمان صرف می‌شد اکنون در چند دقیقه قابل انجام است.
۳- وردپرس با سئو سازگار است
ساخت سایت و نمایش محصولات و خدمات به تنهایی کافی نیست. مشتریان باید بتوانند سایت شما را از طریق بهینه سازی موتورهای جستجو ببینند و از محصولات و خدمات موجود در سایت بازدید کنند. سئو باعث می‌شود محتوای سایت در صفحات جستجو به کاربران نمایش داده شود و این برای هر سایتی حائز اهمیت زیادی است. بهینه‌سازی موتورهای جستجو یا همان سئو، جنبه‌های فنی زیادی دارد و وردپرس توانسته بستر بسیار مناسبی برای سئو فراهم کند، به طوری که تا حد ممکن نیاز به شناخت دقیق جزئیات فنی کاهش یابد.
۴- وردپرس از انواع رسانه‌ها پشتیبانی می‌کند
در انتشار محتوا در سایت وردپرسی‌تان محدودیتی در استفاده و انتشار محتواهای مختلف نظیر متن، ویدیو و تصاویر نخواهید داشت. در دنیای امروز برای جلب توجه کاربران باید از پلتفرمی استفاده کنید که به شما در خلاقیت آزادی بدهد. وردپرس یک کتابخانه پیش‌فرض دارد که کاربر می‌تواند فایل‌های مختلف خود را در آن بارگذاری کند و از آنها در مطالب و صفحات سایت خود استفاده کند. حتی امکان اعمال تغییرات ساده بر روی عکس هم در این کتابخانه وجود دارد.
۵- وردپرس امن است
امنیت یکی از نگرانی‌های اصلی بسیاری از کسب و کارهاست. با افزایش حملات اینترنتی و اخباری که همواره از لو رفتن اطلاعات کاربران می‌شنویم، طبیعی است که امنیت داده‌های شما و مشتریانتان برای شما حیاتی باشد. تا زمانی که افزونه‌ها، قالب سایت و هسته وردپرس را بروز نگه دارید و از پسوردهایتان به خوبی نگهداری کنید، وردپرس یکی از امن‌ترین و مطمئن‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا است.
۶- استفاده از وردپرس رایگان است
استفاده از وردپرس رایگان است و شما بابت نصب و استفاده از وردپرس هزینه‌ای نباید بپردازید. البته همچنان باید بابت استفاده از افزونه‌های تجاری، قالب‌های تجاری و دامنه و هاست هزینه کنید.
معایب وردپرس چیست؟
وردپرس در کنار همه مزایایی که دارد، نقاط ضعفی هم دارد:
۱- نیاز به نصب افزونه‌های مختلف و نگرانی‌های امنیتی
ممکن است وردپرس نتواند به تنهایی نیازهای شما را برآورده کند و مجبور شوید سراغ افزونه‌ها و قالب‌های دیگر بروید. افزونه‌های وردپرس توسط افراد مختلف نوشته شده‌اند و ممکن است حاوی کدهای مخرب باشند. البته این مشکل را با نصب افزونه‌های مطمئن و اورجینال می‌توان مرتفع نمود.
۲- نیاز به بروزرسانی مکرر
با نصب افزونه‌های مختلف باید جهت اطمینان از سازگاری افزونه‌ها و قالب‌ها و همچنین تضمین امنیت سایت، نسبت به بروزرسانی مکرر آنها اقدام کنید. همه این موارد زمان زیادی را از شما خواهد گرفت.
تفاوت WordPress.org با WordPress.com چیست؟
اگر قصد دارید کار با وردپرس را آغاز کنید و تجربه کمی در این زمینه دارید، بهتر است چند نکته مهم را به شما گوشزد کنیم. ابتدا، باید فرق WordPress.com را با WordPress.org بدانید. تفاوت این دو سایت ممکن است برای کسانی که در ابتدای راه هستند کمی گیج کننده باشد. اگر در گوگل WordPress را سرچ کنید با دو گزینه مواجه خواهید شد WordPress.org و WordPress.com.
WordPress.com
WordPress.com نسخه‌ی میزبانی شده‌ی وردپرس است. یعنی کاربران می‌توانند با مراجعه به این سایت، برای خود سایت یا بلاگی طراحی و اجرا کنند که روی سرورهای WordPress.com میزبانی می‌شوند.
- به صورت پیش‌فرض، سایتی که در WordPress.com ساخته و منتشر می‌شود دارای پسوند .Wordpress.com در آدرس خود خواهد بود. مثلا: nardeban.wordpress.com
- با پرداخت هزینه، می‌توانید آدرس دلخواهتان را داشته باشید، فضای بیشتری در اختیارتان قرار خواهد گرفت و قادر خواهید بود که قالب‌ها و افزونه‌های مورد نظرتان را نصب کنید.
- WordPress.com متعلق به شرکتی به نام Automattic است که توسط یکی از سازندگان اصلی وردپرس، یعنی مت مالن‌وگ اداره می‌شود.
WordPress.org
اما WordPress.org جایی است که می‌توانید نرم‌افزار وردپرس را از آن دانلود کنید و روی سرور یا هاست سایت خود نصب کنید.
- نرم افزار وردپرس اوپن-سورس است، بنابراین می‌توانید به صورت رایگان آن را دانلود و روی سایت خود نصب کنید.
- برای استفاده از نرم افزار وردپرس که در سایت wordpress.org قابل دانلود کردن است، باید یک دامنه و هاست مخصوص به خودتان تهیه کنید.
- بیشتر شرکت‌های ارائه دهنده خدمات میزبانی وب، گزینه نصب سریع وردپرس را به کاربران ارائه می‌دهند تا کسانی که نمی‌خواهند درگیر روند نصب وردپرس روی سایتشان شوند بتوانند به راحتی کارشان را آغاز کنند.
- سایت WordPress.org بخشی از شرکت Automattic است که هیچ سود مالی برای آنها ندارد.
سخن آخر
بدون شک امروزه وردپرس محبوب‌ترین راه ساختن یک سایت زیبا و کاربردی است. دلیل این امر مشخص است. شما هر نوع سایتی که نیاز داشته باشید، می‌توانید بدون نوشتن کد و با یادگیری مقدمات اولیه در زمینه وردپرس، سایت مورد علاقه خودتان را طراحی و منتشر کنید.
فقط یادتان باشد که تفاوت اساسی میان wordpress.com و wordpress.org وجود دارد. در بیشتر موارد بهتر است که دامنه و هاست مورد نیازتان را خریداری کنید و بعد با استفاده از نرم‌افزار وردپرس که در WordPress.org موجود است سایت خود را منتشر کنید. به این صورت، مالکیت کامل سایت در اختیار شما خواهد بود و دستتان برای پیاده‌سازی قابلیت‌های مختلف بسیار بازتر خواهد بود و در نتیجه سایت موفق‌تری خواهید داشت.
